ਪੰਜਾਬ: ਸੰਗਰੂਰ ਦਾ ਕਿਸਾਨ ਜੋ ਮਸ਼ਰੂਮ ਦੀ ਖੇਤੀ ਨਾਲ ਕਰਦਾ ਹੈ ਲੱਖਾਂ ਰੁਪਏ ਦੀ ਕਮਾਈ

ਬਲਜੀਤ ਸਿੰਘ ਦੀ ਮਸ਼ਰੂਮ ਖੇਤੀ – ਇੱਕ ਕਾਮਯਾਬ ਉਦਾਹਰਣ

ਸੰਗਰੂਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਪਿੰਡ ਕਾਕੜਾ ਦੇ ਬਲਜੀਤ ਸਿੰਘ ਨੇ 10 ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਮਸ਼ਰੂਮ ਦੀ ਖੇਤੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ, ਅਤੇ ਹੁਣ ਉਹ ਇਸ ਨੂੰ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਅੱਜ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ 22 ਮਸ਼ਰੂਮ ਸ਼ੈੱਡ ਹਨ, ਜਿੱਥੋਂ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਲਗਭਗ 1 ਟਨ ਮਸ਼ਰੂਮ ਤਿਆਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਉਤਪਾਦਨ ਉਹ ਸੰਗਰੂਰ, ਲੁਧਿਆਣਾ ਅਤੇ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਦੀਆਂ ਮੰਡੀਆਂ ‘ਚ ਵੇਚਦੇ ਹਨ, ਜਿੱਥੇ ਇਸ ਦੀ ਵਧਦੀ ਹੋਈ ਮੰਗ ਹੈ।

ਖੇਤੀ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਤੇ ਸਿਖਲਾਈ

ਬਲਜੀਤ ਨੇ ਬੀਏ ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹਿਮਾਚਲ ਦੇ ਸੋਲਨ ਮਸ਼ਰੂਮ ਰਿਸਰਚ ਸੈਂਟਰ ਤੋਂ ਮਸ਼ਰੂਮ ਖੇਤੀ ਦੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਸਿਖਲਾਈ ਲੀ। ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਵਿੱਚ, ਉਹ ਤਿੰਨ-ਚਾਰ ਏਕੜ ‘ਚ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਦੀ ਖੇਤੀ ਕਰਦੇ ਸਨ, ਪਰ ਮਸ਼ਰੂਮ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਮਿਲਣ ‘ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ 22 ਕੁਇੰਟਲ ਤੂੜੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਇਸ ਖੇਤੀ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ।

ਸਫਲਤਾ ਅਤੇ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਲਈ ਰੁਜ਼ਗਾਰ

ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਹੁਣ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਏਸੀ ਯੂਨਿਟ ਵੀ ਹੈ, ਜੋ ਸਾਲ ਭਰ ਮਸ਼ਰੂਮ ਦਾ ਉਤਪਾਦਨ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਫਾਰਮ ‘ਤੇ 25 ਪਰਵਾਸੀ ਅਤੇ ਘਰੇਲੂ ਔਰਤਾਂ ਰੋਜ਼ਗਾਰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ‘ਚੋਂ ਜੋਤੀ ਰਾਣੀ ਅਤੇ ਮਹਿੰਦਰ ਕੌਰ ਵਰਗੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਇੱਥੇ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਆਪਣੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਅਤੇ ਪਰਿਵਾਰਕ ਖਰਚੇ ਚਲਾਉਣ ਵਿੱਚ ਸਮਰਥ ਹੋ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਜੋਤੀ ਦੱਸਦੀ ਹੈ ਕਿ ਉਸ ਨੂੰ ਮਹੀਨੇ ਵਿੱਚ 9000 ਰੁਪਏ ਦੀ ਆਮਦਨ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਉਸ ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਅਤੇ ਘਰੇਲੂ ਲੋੜਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਲਈ ਕਾਫ਼ੀ ਹੈ।

ਮਸ਼ਰੂਮ – ਭਵਿੱਖ ਦੀ ਖੇਤੀ

ਬਲਜੀਤ ਮਸ਼ਰੂਮ ਨੂੰ ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਪਨੀਰ ਦੇ ਬਦਲ ਵਜੋਂ ਦੇਖਦੇ ਹਨ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਪੋਸ਼ਕ ਤੱਤਾਂ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਅਤੇ ਸਿਹਤ ਲਈ ਲਾਭਕਾਰੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਮੁਤਾਬਕ, ਮਸ਼ਰੂਮ ਉੱਤੇ ਹੋਰ ਫ਼ਸਲਾਂ ਵਾਂਗ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਪੈਸਟੀਸਾਈਡ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ, ਜੋ ਇਸ ਨੂੰ ਹੋਰ ਲਾਭਕਾਰੀ ਬਣਾਉਂਦੀ ਹੈ।

ਸਰਕਾਰੀ ਮਦਦ ਤੇ ਭਵਿੱਖ ਦੀ ਯੋਜਨਾ

ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਵੀ ਮਸ਼ਰੂਮ ਖੇਤੀ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ। ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਵਿਭਾਗ ਵਲੋਂ ਮਸ਼ਰੂਮ ਯੂਨਿਟ ਲਈ 8 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਤੱਕ ਦੀ ਸਬਸਿਡੀ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਨਵੇਂ ਕਿਸਾਨ ਜੋ ਖੇਤੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਟ੍ਰੇਨਿੰਗ ਅਤੇ ਬੀਜ ਆਦਿ ਮੁਹੱਈਆ ਕਰਵਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।

ਬਲਜੀਤ ਸਿੰਘ ਮਸ਼ਰੂਮ ਖੇਤੀ ਨੂੰ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਦਾ ਸੁਨਹਿਰਾ ਭਵਿੱਖ ਮੰਨਦੇ ਹਨ। ਉਹ ਨਵੇਂ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੀ ਮਦਦ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ, ਤਾਂਕਿ ਮਸ਼ਰੂਮ ਖੇਤੀ ਹੋਰ ਵਿਅਪਕ ਹੋ ਸਕੇ।